«Туган тел көне». Түбән Каманың «Веста» үзәге
Россия-күпмилләтле дәүләт. Һәр милләт-кабатланмас мәдәният, тарих, традицияләр һәм, әлбәттә, телгә ия. Безнең илдә 130дан артык тел бар. Барлык гражданнар да үз туган телләреннән файдалана алалар,әмма милләтара аралашу чарасы-рус теле. Телсез дөнья булмас иде. Телебездә без аралашабыз, иҗат итәбез, уйлыйбыз. Дөньяның төрле илләрендә бүген кешеләр 6000 төрле телдә сөйләшәләр.
Түбән Каманың «Веста» үзәге социаль эш буенча белгече Ксения Ведерникова 11 нче социаль участокта ТАССРның 100 еллыгын бәйрәм итү кысаларында 24 бала арасында «Туган тел көне» дип исемләнгән төркемле дәрес үткәрде. Максаты: туган телнең бетмәс-төкәнмәс мөмкинлекләрен күрергә һәм тоярга ярдәм итү, балаларда туган телең, туган илең өчен горурлык хисе тәрбияләү.
Очрашу башында белгеч балаларны «Вавилон башкаласы» турындагы Библия легендасы белән таныштырды. Балалар кайчан да булса кешеләрнең бер телдә сөйләшүләре турында белделәр. Башта барысы да бер урында яшиләр, барысы да бер телдә сөйләшәләр. Әмма алар шулай үрчи башлагач, үзләре турында мәңгелек эз калдырыр өчен күккә чаклы менгән ш манара төзергә ниятләгәннәр. Бу эш Аллаһка һич ошамый. Мондый ыгы - зыгы өчен ул аларның телләрен бутый, кешеләр бер-берсен аңлаудан туктыйлар һәм төзелеп бетмәгән шәһәргә «Вавилон» исемен калдырып, ирексездән таралырга тиеш булалар. Менә бу вакыйгалар «Вавилон башкаласы» дип атала да инде. Шулай итеп төрле телләрдә сөйләшүче төрле халыклар барлыкка килә.
Аннан соң балалар «Танып бел» викторинасында катнашалар, "Халык теле нәрсә ул, кеше сүзе нәрсәдән тора, ни өчен без үз телебезне саклау турында кайгыртырга тиеш" дигән сорауларга җавап бирдәләр. Балалар һәр кешенең тормышында сүзнең әһәмияте турында күп кенә халык мәкальләре һәм әйтемнәрен искә төшерделәр.
Дәрес ахырында балалар туган телләре турында белемнәре белән уртаклаша алдылар һәм сөйләм этикетының тыюлыкларын төзеделәр:
1.Һәрвакыт нинди максат белән һәм ни өчен сөйләвеңне бел.
2. Әдәплелек-сөйләм тәртибенең нигезе.
3. Әңгәмәдәшеңне хөрмәт ит, аны бүлдермә.
4. Әгәр синең әңгәмәдәшең гөнаһлы булса,аңардан котылу өчен ярдәм сора!
5. Гади, төгәл, аңлаешлы сөйлә.
6. Тупас сүзләр кулланып, син олырак тоелырмын дип уйлама.
7. Синең өчен аңлаешлы булган сүзләрне генә куллан.
Дәрес белгечнең: «Үз илеңнең лаеклы гражданы булу өчен, аның мәдәниятен һәм традицияләрен саклап калырга кирәк, туган сүзеңне камил белергә кирәк. Рус сүзен сакларбыз, яратырбыз, чөнки аннан Ватан башлана” сүзләре белән тәмамланды.